Gevaert: wereldspeler op vlak van fotopapier

Het Antwerpse bedrijf Agfa-Gevaert is industrieel erfgoed dat op het wereldtoneel van de analoge foto-industrie een hele grote rol gespeeld heeft. In 1890 start Lieven Gevaert in Antwerpen een fotozaak. Gaandeweg besluit hij om zelf fotopapier te maken. Dit blijkt een gat in de markt te zijn, veel fotografen komen dan ook bij hem om fotopapier te kopen. Internationaal waren andere spelers vooral bezig met op fotografische platen te werken of op kunststof te werken. Gevaert kiest - met succes - resoluut voor fotopapier.

Gevaert heeft lange tijd op hetzelfde niveau gestaan als merken zoals Kodak en Polaroid. Het Gevaert fotopapier was quasi wereldwijd beschikbaar. Er werden internationaal filialen, agentschappen en vertegenwoordigingen opgericht.

Omvangrijke collectie

De collectie Agfa-Gevaert is zeer omvangrijk, met onder meer 400 lopende meter archief. In 2015 verkreeg FOMU het volledige bedrijfsarchief dat meer dan 377 papiersoorten en 1300 fotoverpakkingen bevat. Gevaert heeft een heel groot gamma aan fotopapier ontwikkeld, met verschillende doelen. Men wou inspelen op de amateurfotograaf, maar ook op de vakfotograaf en de professionele fotograaf. Veel papiersoorten kregen een specifiek karakter en gebruik mee.

Alison Rossiter & Gevaluxe

Gevaluxe Velours fotopapier was een van de paradepaardjes van Gevaert Photo-Producten NV (nu Agfa-Gevaert NV) in Mortsel, België. Het werd in de jaren 1930 op de markt gebracht als luxe papier. Vanwege zijn uitzonderlijke schoonheid werd het papier aangeprezen als de 'Stradivarius' onder de fotopapieren. Gevaluxe Velours is vandaag een van de meest zeldzame papiersoorten ter wereld.

Alison Rossiter (°1953 Jackson, Mississippi, VS) woont en werkt in New York. Rossiter maakt foto's zonder camera op vintage fotopapier. In de voorbije twintig jaar heeft de kunstenaar een collectie van fotografische papieren opgebouwd, met zeldzame en prestigieuze voorbeelden die teruggaan tot de 19de eeuw. Haar diepe respect voor deze papieren vormt de drijvende kracht achter Rossiter's werk: na jaren of zelfs decennia in opslag te hebben gelegen, ontwikkelt ze uiteindelijk deze historische fotopapieren en activeert ze hun oppervlak waarop de sporen van de tijd duidelijk zichtbaar zijn. Rossiter over Gevaluxe: "Het voelt als schuurpapier, en het glimt: de lichte delen glimmen, en de schaduwen lijken wel fluweel. Ik heb nog nooit zo’n papier gezien."

FOMU is trotse eigenaar van het werk Gevaert Gevaluxe Velours, exact expiration date unknown, ca. 1930s, processed 2020 (#2), 2020 van Alison Rossiter. Rossiter beschouwt het werk gemaakt met deze rol Gevaluxe Velours papier tot het beste dat ze ooit gemaakt heeft. Ze zegt hierover: “Pierre Cordier gave me the box in 2015, and it took five years before I decided how to use it to its best advantage in 2020. The three large prints I made from this roll are the best things I have ever done with my collection of expired photographic papers.”